کد مطلب:124763 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:156
ائمه و استقرار آزادی اجتماعی
اصولا رفتار امامان معصوم این گونه نبوده است كه با افكار عمومی سربسته برخورد كنند و در پاسخ انتقادها به كلی گویی بسنده نمایند.
بلكه رفتار آنان بر این اساس استوار بوده است كه آزادی اجتماعی را مستقر می ساختند و به عنوان یك ارزش پایه ای ارج می نهادند. در عرصه های گوناگون چالشگران را تا مرحله فتنه بر می تابیدند و خود را در برابر سؤال ها و انتقادها پاسخ گو می دانستند همین برخورد امامان جامعه را پوینده و بالنده ساخته و موضع آنان را شفاف می نمود تا در عین بهره وری معاصرین از اندیشه و رفتار آنان الگوی پایدار برای آیندگان قرار گیرند.
به همین دلیل امامان در برابر رفتار اجتماعی خویش پاسخ گوی جامعه بودند و انگیزه های رفتار خویش بر مردم شفاف می ساختند، كه تحلیل هایی كه از جانب امامان در پیرامون سؤالات و انتقادهایی كه از رفتار آنان می شده است پیام دو سویه در بردارد. نخست این كه امام معصوم گرچه رفتارش حكیمانه می باشد، و با دیگران مقایسه نخواهد شد: لایقاس بنا احد. در عین حال این گونه نیست كه در برابر انتقاد برنتابد و یا آشفته شود و از پاسخ گویی طفره رود. بلكه تحلیل صحیح از رفتار خویش بازگو می نموداند.
دو دیگر این كه افراد در خصوص رفتار امامان اگر تسلیم قلبی هم بوده است طرح سؤال و احیانا انتقاد را بر خویش روا می دانستند و با كمال آرامش خاطر سؤال و انتقاد می نمودند. این حقیقت در رفتار
[ صفحه 161]
سیاسی آنان كاملا شفاف بود و النصحیه لائمة المسلمین نتیجه مهم اجتماعی این روش این است، كه در مورد انتقاد و خیرخواهی خط قرمز وجود ندارد. امام معصوم جامعه نیز مورد سؤال است و به رفتارخویش پاسخ می دهد. البته این نكته بدین معنا نیست كه رفتار امام معصوم در خور تأمل و اندیشه باشد، كه در این صورت معصوم بودن مخدوش خواهد بود، بلكه بدین معنا كه فضای اجتماعی از دیدگاه امامان تا آن مقدار گشوده و باز است كه آنان كه رفتارشان بر وفق مصلحت حكمت است نیز به دیگران این حق را می دهند كه از رفتار آنان سؤال كنند و خود را پاسخ گوی رفتار خویش می دانند.
و این گشایش یك فضای دیگری است در مدیریت دین كه فضای مدیریت دینی فضای توسعه یافته و برخورد آراء و تحمل دگر اندیشان و خلاصه فضای پویایی است كه بالندگی افكار را در پی دارد.
فضای بسته و دكم و یك سو نگر نیست، و این همان استقرار آزادی اجتماعی در جامعه می باشد.
بلكه رفتار آنان بر این اساس استوار بوده است كه آزادی اجتماعی را مستقر می ساختند و به عنوان یك ارزش پایه ای ارج می نهادند. در عرصه های گوناگون چالشگران را تا مرحله فتنه بر می تابیدند و خود را در برابر سؤال ها و انتقادها پاسخ گو می دانستند همین برخورد امامان جامعه را پوینده و بالنده ساخته و موضع آنان را شفاف می نمود تا در عین بهره وری معاصرین از اندیشه و رفتار آنان الگوی پایدار برای آیندگان قرار گیرند.
به همین دلیل امامان در برابر رفتار اجتماعی خویش پاسخ گوی جامعه بودند و انگیزه های رفتار خویش بر مردم شفاف می ساختند، كه تحلیل هایی كه از جانب امامان در پیرامون سؤالات و انتقادهایی كه از رفتار آنان می شده است پیام دو سویه در بردارد. نخست این كه امام معصوم گرچه رفتارش حكیمانه می باشد، و با دیگران مقایسه نخواهد شد: لایقاس بنا احد. در عین حال این گونه نیست كه در برابر انتقاد برنتابد و یا آشفته شود و از پاسخ گویی طفره رود. بلكه تحلیل صحیح از رفتار خویش بازگو می نموداند.
دو دیگر این كه افراد در خصوص رفتار امامان اگر تسلیم قلبی هم بوده است طرح سؤال و احیانا انتقاد را بر خویش روا می دانستند و با كمال آرامش خاطر سؤال و انتقاد می نمودند. این حقیقت در رفتار
[ صفحه 161]
سیاسی آنان كاملا شفاف بود و النصحیه لائمة المسلمین نتیجه مهم اجتماعی این روش این است، كه در مورد انتقاد و خیرخواهی خط قرمز وجود ندارد. امام معصوم جامعه نیز مورد سؤال است و به رفتارخویش پاسخ می دهد. البته این نكته بدین معنا نیست كه رفتار امام معصوم در خور تأمل و اندیشه باشد، كه در این صورت معصوم بودن مخدوش خواهد بود، بلكه بدین معنا كه فضای اجتماعی از دیدگاه امامان تا آن مقدار گشوده و باز است كه آنان كه رفتارشان بر وفق مصلحت حكمت است نیز به دیگران این حق را می دهند كه از رفتار آنان سؤال كنند و خود را پاسخ گوی رفتار خویش می دانند.
و این گشایش یك فضای دیگری است در مدیریت دین كه فضای مدیریت دینی فضای توسعه یافته و برخورد آراء و تحمل دگر اندیشان و خلاصه فضای پویایی است كه بالندگی افكار را در پی دارد.
فضای بسته و دكم و یك سو نگر نیست، و این همان استقرار آزادی اجتماعی در جامعه می باشد.